Khi bị những cơn đau hành hạ, nhiều người sẽ lựa chọn sử dụng thuốc giảm đau để có được cảm giác dễ chịu hơn. Chúng được xem là một trong những thành tựu to lớn của y học. Nhưng loại thuốc này nếu sử dụng không đúng cách sẽ dễ làm người dùng gặp phải các vấn đề về sức khỏe.
Thuốc giảm đau là gì?
Thuốc giảm đau là loại thuốc được dùng để làm giảm bớt các cơn đau do bệnh mang lại. Thuốc sẽ ngăn chặn các tín hiệu đau từ não bộ.
Chúng có nhiều dạng như viên nén, viên sủi, dạng lỏng, viên nang, thuốc tiêm, thuốc mỡ, miếng dán ngoài da,…
Những bệnh cần sử dụng thuốc giảm đau?
Thuốc sẽ mang lại hiệu quả nhanh chóng nhưng không phải trong trường hợp nào cũng có thể sử dụng. Chỉ với những cơn đau do các bệnh sau mới được sử dụng thuốc giảm đau:
- Đau đầu, cảm cúm, cảm lạnh
- Đau khớp, đau cơ, đau lưng
- Chấn thương vật lý
- Phẫu thuật
- Sinh đẻ
- Đau răng
Tùy vào từng trường hợp mà sẽ lựa chọn loại thuốc phù hợp
Các loại thuốc giảm đau thông dụng
Dù trên thị trường có nhiều thương hiệu thuốc giảm đau với đa dạng các dạng bào chế. Nhưng chúng cũng chỉ được chia thành 2 nhóm:
Thuốc giảm đau không kê đơn
Những thuốc giảm đau ở nhóm này sẽ không có chất dẫn thuốc phiện và không gây buồn ngủ. Thuốc được dùng để làm giảm các cơn đau nhẹ và đau vừa như đau răng, cảm cúm, đau bụng kinh, sốt,…
Nhóm thuốc này sẽ được chia thành 2 loại:
- Thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (NSAID): Đây là những thuốc giảm đau thường được dùng để điều trị nhức đầu, hạ sốt, cảm lạnh, viêm xoang. Một số thuốc trong nhóm này là aspirin, meloxicam,…
- Thuốc giảm đau paracetamol: Đây là loại thuốc giảm đau cơ bản và thông dụng nhất. Chúng giúp điều trị các cơn đau từ nhẹ đến trung bình, đặc biệt là dùng để hạ sốt.
Thuốc giảm đau kê đơn
Khi sử dụng những thuốc giảm đau ở nhóm này cần phải có chỉ định của bác sĩ. Chúng hoạt động bằng cách tác động lên não, ống tiêu hóa, tủy sống để làm giảm các cơn đau. Nhóm thuốc này được chia thành các loại sau:
- Morphine: Dùng trước và sau khi phẫu thuật
- Codeine: Thường được kết hợp với các thuốc paracetamol để điều trị các cơn đau nhẹ đến vừa
- Oxycodone: Dùng để điều trị các cơn đau vừa đến nặng
- Hydrocodone: Thường được kết hợp với các thuốc paracetamol để điều trị các cơn đau vừa đến nặng
Những tác dụng phụ của thuốc giảm đau
Khi sử dụng thuốc giảm đau có thể gây ra một số tác dụng phụ sau:
- Tổn thương gan, thận: Khi sử dụng sai cách và lạm dụng thuốc giảm đau paracetamol có thể dẫn đến tình trạng suy gan, suy thận, thậm chí là tử vong.
- Viêm loét dạ dày và đường tiêu hóa: Các thuốc NSAID khi sử dụng với liều lượng cao thì có thể xuất hiện tình trạng tổn thương màng nhầy ở dạ dày. Từ đó gây ra xuất huyết ở đường tiêu hóa và dạ dày.
- Khi sử dụng Aspirin có thể gây ra các triệu chứng trên huyết học dai dẳng kéo dài 4 – 8 ngày sau khi dừng điều trị hoặc có thể gây chảy máu trong trường hợp can thiệp bằng phẫu thuật. Trường hợp sử dụng quá liều có thể có các tác dụng phụ không mong muốn lên hệ thần kinh trung ương.
Những sự thật về thuốc giảm đau?
- Khi tăng liều dùng thuốc sẽ làm tăng độc tính và tăng nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ.
- Khi sử dụng kết hợp với nhiều loại thuốc thì nguy cơ tương tác thuốc càng cao.
- Khi sử dụng thuốc sẽ không loại bỏ được nguồn gốc của cơn đau, không ngăn ngừa được chứng nhức đầu cũng như không tiếp thêm năng lượng cho người dùng.
Cách sử dụng thuốc giảm đau an toàn
- Không sử dụng thuốc aspirin cho trẻ em dưới 16 tuổi
- Nếu dùng thuốc NSAID thì nên dùng cùng hoặc sau khi ăn bữa chính. Uống 1 đến 2 lần mỗi ngày
- Thuốc nên được dùng trong thời gian ngắn nhất với liều lượng thấp nhất để kiểm soát cơn đau.
- Khi mang thai hoặc cho con bú thì không nên sử dụng thuốc
- Người cao tuổi cần thận trọng trong khi sử dụng thuốc
- Không nên tự ý kết hợp các loại thuốc để tránh tương tác thuốc.
- Với những thuốc kê đơn không được tự ý sử dụng khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
- Không kết hợp opioid với thuốc kháng barbiturate, rượu hoặc benzodiazepine. Vì sự kết hợp này có thể dẫn đến suy hô hấp và đe dọa đến tính mạng
- Không được cắn hoặc bẻ viên thuốc vì như vậy có thể làm thay đổi tỷ lệ thuốc được hấp thụ vào cơ thể.
- Khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào cũng nên nắm rõ khuyến cáo từ nhà sản xuất hoặc bác sĩ.
Sử dụng thuốc giảm đau giúp kiểm soát nhanh các cơn đau của người bệnh nên được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống. Nhưng để đảm bảo an toàn cho người sử dụng cần nắm rõ cách sử dụng đúng, hợp lý.
